Als je je een indruk vormt van een persoon die je bijvoorbeeld op televisie ziet, kun je op een tamelijk onpartijdige, belangeloze manier alle informatie over die persoon verwerken. Kijk je daarentegen naar jezelf dan is het erg moeilijk om onpartijdig te blijven.
Wanneer mensen informatie over zichzelf ontvangen of zoeken, dan spelen er allerlei wensen en verlangens mee. Over het algemeen worden we hierbij geleid door vier afzonderlijke motieven (Sedikides & Sturbe, 1997)
Zelfverheffingsmotief: we hechten een grote waarde aan informatie die ons in een positief daglicht stelt, dat wil zeggen, informatie die ertoe leidt dat onze zelfwaardering omhoog gaat.
Zelfconsistentiemotief: we vinden het prettig om een stabiel en samenhangend zelfbeeld te hebben en om informatie te krijgen die overeenkomt met het beeld dat we al van onszelf hadden.
Accuraatheidsmotief: we vinden het belangrijk een beeld van onszelf te hebben dat enigszins overeenkomt met de werkelijkheid.
Zelfverbeteringsmotief: we streven ernaar onszelf te ontwikkelen en te ontplooien.
Sociale Psychologie - Roos Vonk
Pagina 130 - 143
Is het dan wel mogelijk voor iemand om zichzelf goed te kunnen inschatten?
Ja, door je objectieve zelfkennis/zelfbewustzijn. Naar jezelf kijken als van buitenaf. Jezelf een spiegel voorhouden.
Ook, omdat mensen van nature de neiging hebben zichzelf als het ware voor de gek te houden, kan het nuttig zijn om anderen te vragen wat hun beeld van jou is.
“De processen die onze beslissingen, keuzes en voorkeuren bepalen zijn per definitie onbewust. Maar door jezelf goed te observeren, krijg je wel meer inzicht in wat je drijft - precies zoals je dat ook kunt wanneer je anderen goed observeert. Als je iemand vaak meemaakt (en dat doe je bij jezelf) kun je patronen ontdekken en hoe hij of zij reageert op bepaalde situaties. Daardoor leer je de persoon kennen en ga je zijn drijfveren doorgronden. Zo kun je dat ook bij jezelf doen. Je moet dus goed letten op wat je doet en niet teveel aan de redenen die je er zelf bij bedenkt. En omdat mensen zichzelf vaak voor de gek houden, kan het ook heel nuttig zijn om aan anderen te vragen wat hun beeld van jou is. Juist via de buitenkant kun je jezelf leren kennen, omdat je dan niet wordt misleid door alle bedenksels die je zelf achteraf construeert bij je eigen gedrag. Aldus Tim Wilson (2003)”
Sociale Psychologie - Roos Vonk
pagina 125
Geen opmerkingen:
Een reactie posten